الکتروفورز هموگلوبین

کاربردهای آزمایشگاهی بالینی الکتروفورز هموگلوبین

الگوی الکتروفورتیک یک فرد بالغ طبیعی، تنها انواع هموگلوبین‌های فیزیولوژیکی را به نمایش می‌گذارد که شامل HbA1 و HbF و HbA2 می‌شوند و غلظت آن‌ها در رنج نرمال قرار می‌گیرد (جدول ۱ را ببینید). کشف باندهای غیرطبیعی، که معمولاً در الگوهای طبیعی ظاهر نمی‌شوند، بیان‌گر حضور هموگلوبین‌های غیرطبیعی در نمونه‌ی خون است – شکل ۱ را ببینید.

 

نوع هموگلوبین	ترکیب زنجیره‌ی گلوبین	درصد نسبت به غلطت کل هموگلوبین
HbA یا HbA1	α2β2	۹۸ – ۹۵ ٪
HbA2	α2δ2	۳٬۵ – ۱٬۵ ٪
HbF	α2γ2	۲ – ۰ ٪

جدول ۱ – انواع هموگلوبین‌های انسانی در یک فرد بالغ طبیعی
حرکت الکتروفورتیک برخی از هموگلوبین‌های غیرطبیعی بیشتر از HbA1 است و از این رو به آن‌ها «هموگلوبین‌های سریع – fast hemoglobins» گفته می‌شود؛ از جمله‌ی این هموگلوبین‌ها می‌توان به HbH و HbBart’s اشاره کرد.

 

شکل ۱ – حرکت الکتروفورتیک نسبی هموگلوبین‌های انسانی طبیعی و غیرطبیعی رو استات سلولز در pH قلیایی

 

HbH: به شکل یک باند باریک (sharp) ظاهر می‌شود که موقعیت آن به آند نزدیک‌تر بوده و فاصله‌اش تا HbA1 قابل مقایسه با فاصله‌ی HbA2 با HbA1 است.

HbBart’s: حرکتی در حد واسط HbA1 و HbH دارد؛ ظهور این نوع هموگلوبین در خون بند ناف امکان تشخیص حامل خاموش برای تالاسمی آلفا را فراهم می‌آورد.

روند جداسازی الکتروفورتیک هموگلوبین

آماده‌سازی نمونه برای آنالیز یکی از معیارهای اصلی تاثیرگذار بر کیفیت الگوی الکتروفورتیک هموگلوبین است. محلول استفاده شده برای آنالیز، که به آن همولیزات گفته می‌شود، یک محلول مایع است که شامل هموگلوبینی است که توسط شکسته شدن غشای گلبول‌های قرمز به وجود می‌آید.

مراحل پایه‌ای آماده‌سازی همولیزات عبارت‌اند از:

شستشوی گلبول‌های قرمز: این فرایند باعث حذف باقی‌مانده‌ی سرم از سطح گلبول‌های قرمز می‌شود و که در نتیجه پروتئین‌های سرم که می‌توانند بر کیفیت جداسازی باندها تاثیر بگذارند، شسته می‌شوند.

گلبول‌های قرمز از خون تام (Whole Blood) گرفته شده و با سرم فیزیولوژی (Saline – 0.9% w/v NaCl) شستشو می‌شوند؛ یک حجم از گلبول‌های قرمز در ۹ حجم از سالین (سرم فیزیولوژی) رقیق می‌شود، سپس گلبول‌ها به آرامی در محلول معلق شده و بعد سانتریفیوژ می‌شوند. محلول رویی را برداشته و سالین تمیز و تازه به گلبول‌های قرمز اضافه شده و دوباره سانتریفیوژ می‌شود. مرحله‌ی شستشو زمانی به پایان می‌رسد که محلول رویی کاملاً روشن و شفاف شود.

لیز کردن گلبول‌های قرمز: این مرحله برای استخراج هموگلوبین از گلبول‌های قرمز است. لیز کردن توسط شوک اسمزی به گلبول‌های قرمز انجام می‌شود، برای مثال از آب مقطر استفاده می‌شود.

در واقع آب مقطر به گلبول‌های قرمزِ شسته‌شده اضافه می‌شود. غلظت نهایی هموگلوبین در همولیزات باید بین ۳ تا ۴ گرم بر دسی‌لیتر (g/dl) باشد، از این رو حجم آب مقطر اضافه‌شده تابعی از غلظت هموگلوبین در نمونه‌ی خون است. برای مثال، اگر غلظت هموگلوبین کل در خون تام برابر ۱۲ گرم بر دسی‌لیتر (g/dl) باشد، ۱ میلی‌لیتر از گلبول قرمز شسته‌شده، با آب مقطر به حجم ۴ میلی‌لیتر رسانده می‌شود. بعد از مرحله‌ی لیز کردن، محلول سانتریفیوژ شده تا باقی‌مانده‌های سلول (cell debris) حذف شوند.

نمونه‌برداری از همولیزات: این مهم‌ترین مرحله‌ی فرآیند است؛ نمونه‌برداری صحیح در محلول حاوی هموگلوبین از آلودگی توسط باقی‌مانده‌های سلول (cell debris) پیشگیری می‌کند، که بر کیفیت جداسازی (migration) و در نهایت بر کیفیت الگوی الکتروفورتیک تاثیر می‌گذارد.

بعد از مرحله‌ی سانتریفیوژ کردن، محلول درون لوله‌ی آزمایش در قسمت بالا به صورت قرمز و شفاف و در انتهای لوله معمولاً متراکم، کدر و ژل‌مانند ظاهر می‌شود. همولیزات باید از ناحیه‌ی شفاف نمونه‌برداری شود؛ به عبارتی باید از قسمت بالایی محلول. استفاده از محلول متراکم و کدر یک الگوی الکتروفورتیک لکه‌دار (smeared) ایجاد نموده که تشخیص باندها را دشوار می‌کند. گاهی اوقات محلول همولیزات به صورت یک دست شفاف و قرمز ظاهر می‌شود، به عبارتی دیگر هیچ تفاوت ظاهری‌ای مشاهده نمی‌شود. در این مواقع نیز همولیزات باید همیشه از قسمت بالایی محلول نمونه‌بردای شود.

نمونه‌ی همولیزات بهتر است در کم‌تر از یک ساعت پس از آماده‌سازی استفاده شود. از آن‌جا که محلول همولیزات تنها برای زمان کوتاهی پایدار است، توصیه می‌شود که نمونه خون تام نگه‌داری شده و همولیزات در همان روز انجام آزمایش الکتروفورز، تهیه شود. جداسازی الکتروفورتیک (Electrophoretic separation) همولیزات، که در pH قلیایی با محلول بافری با یک قدرت یونی پایین انجام می‌شود، پروتئین‌های درون گلبول‌های قرمز، از جمله هموگلوبین‌ها و یک آنزیم به نام کربنیک انهیدراز، جدا خواهند شد.

یک الگوی الکتروفورتیک از یک همولیزات طبیعی، باندهای HbA1 (نزدیک‌ترین به آند)، HbA2 و کربنیک انهیدراز (نزدیک‌ترین به کاتد) را نمایش خواهد داد.

کاغذ باید به صورت کامل رنگ‌بری شود تا پس‌زمینه‌ای شفاف ایجاد کند که امکان کشف باندها را ساده‌تر سازد. باقی‌مانده‌ی ملایمی از رنگ روی پس‌زمینه ممکن است از تشخیص صحیح باند HbA2، که معمولاً غلظت پایینی (۲ تا ۳ درصد) دارد، یا HbF، که حتی تا ۷-۸ درصد از هموگلوبین کل هم باند واضحی تشکیل نمی‌دهد و تنها یک باند کشیده شده (smeared band) در سمت کاتدی HbA1 ایجاد می‌کند، جلوگیری کند.

خصوصیات الگوی الکتروفورتیک هموگلوبین

در ادامه لیستی از برخی مشخصه‌های کیفی الگوی یک هموگلوبین طبیعی آمده است.

شکل ۲ – تحرک نسبی الکتروفورتیک هموگلوبین طبیعی انسان روی استات سلولز در pH قلیایی (فلش نشان‌دهنده‌ی جهت حرکت است)

 

• باند HbA1 فراوان‌ترین نوع هموگلوبین در گلبول قرمز است، از این رو شایع‌ترین باند در الگو بوده و به سادگی قابل تشخیص است؛ این باند یک شکل معینی شبیه آلبومین در الگوی الکتروفورتیک پروتئین سرم دارد، و دارای ظاهری یک‌نواخت در سمت کاتدی و یک کشیدگی ملایم (mild smearing) در سمت آندی است.
• باند HbA2 معمولاً باندی کوچک و متمرکز است، گرچه به صورت ملایمی رنگ می‌گیرد.
• باندهای HbA1 و HbA2 به خوبی جدا شده و از هم فاصله می‌گیرند و فضای بین آن‌ها بی‌رنگ خواهد بود.
• باند کربنیک انهیدراز کوچک بوده و به خوبی متمرکز است؛ که حتی در شرایطی بالینی که غلظت باندهای هموگلوبین غیرطبیعی زیادی نشان داده می‌شود با شدت ثابتی رنگ می‌گیرد.
• باندهای HbA2 و کربنیک انهیدراز به خوبی جدا شده و از هم فاصله می‌گیرند. متمرکز بودن و جدا شدن این دو باند مهم‌ترین نشانه‌های کیفیت الگوی الکتروفورتیک هموگلوبین‌ها هستند.

تفسیر نتایج الکتروفورز هموگلوبین

زمانی‌که باندها تحرک الکتروفورتیک متفاوتی داشته باشند، تشخیص انواع مختلف هموگلوبین امکان‌پذیر است. از آن‌جا که هویت باندهای جدا‌شده با توجه به مکان قرارگیری آن‌ها در الگو، به آن‌ها اختصاص داده می‌شود، الگوی نمونه با محلول هموگلوبین مرجع (نمونه‌ی کنترل) همواره باید مقایسه‌ شود. این محلول معمولاً شامل مخلوطی متعادل از Hbs, HbF, HbA1 و HbA2 است و امکان مقایسه‌ی مکان هر دو نوع باندهای طبیعی و غیرطبیعی با الگوی هموگلوبین مرجع (نمونه‌ی کنترل) را فراهم می‌کند. (شکل ۳ را ببینید.).

شکل ۳ – الگو و نمودار محلول کنترل برای الکتروفورز هموگلوبین

 

نمودار به‌دست آمده از دانسیتومتری الگوی هموگلوبین برای ارزیابی کیفی، نباید هیچ‌وقت شامل کربنیک انهیدراز باشد (شکل ۴ را ببینید.).

شکل ۴ – نمونه‌ی گزارش الکتروفورز هموگلوبین

 

هموگلوبین F (همان HbF) در غلظت‌های پایین‌تر از ۷-۸ درصد از هموگلوبین کل، یک باند واضح (sharp) ایجاد نمی‌کند، بلکه یک باند کشیده شده (smeared) که خیلی کم رنگ می‌گیرد را در سمت کاتدی HbA1 تشکیل می‌دهد.

تمرکز باند HbF با افزایش غلظت، بهبود پیدا می‌کند؛ از این رو، وقتی غلظت به ۱۰-۱۵ درصد برسد، یک باند واضح (sharp) در الگو مشاهده می‌شود، اگرچه باندهای HbA1 و HbF توسط یک ناحیه‌ی کشیده‌شده (smeared zone) به هم متصل می‌شوند که رنگ زیادی رو به خود می‌گیرد (شکل ۵ را ببینید.).

شکل ۵ – الگوی هموگلوبین F در غلظت‌های مختلف

 

جدول ذیل، هموگلوبین‌های طبیعی و غیرطبیعی را که در الگوی الکتروفورتیک براساس تحرک و/یا غلظت (که به صورت درصدی از هموگلوبین کل بیان می‌شود) قابل شناسایی هستند، لیست شده است.

 

نوع Hb	غلظت	نکات
HbH     HbI	۵ تا ۱۵ درصد در موارد نادر ۳۰ تا ۴۰ درصد   حدود ۲۵ درصد	باند «سریع»؛‌ هر دو تحرک مشابهی نشان می‌دهند و به یک اندازه از HbA1 فاصله می‌گیرند؛ برابر با فاصله‌ی HbA1 و HbA2
Hb Bart’s		باند «سریع»؛ تحرک آن در حد فاصل HbA1 و HbH است
HbJ		کمی کاتدیک‌تر نسبت به Hb Bart’s
HbA3		ترکیبی از هموگلوبین‌های گلیکوزیله است و شبیه یک ناحیه‌ی کشیده‌شده‌ای که کمی رنگ گرفته، قبل از HbA1 ظاهر می‌شود.
HbA1	۹۵ تا ۹۸ درصد
HbF	کمتر از ۲ درصد	زمانی که غلظت آن پایین باشد، قابل تشخیص از HbA1 نیست.
Hb Lepore	۱۰ تا ۱۵ درصد	کمی آندیک‌تر از HbS
HbS	۲۵ تا ۴۵ درصد	فارغ از غلظتش، یک باند واضح و پررنگ ایجاد می‌کند و در حد فاصل HbA1 و HbA2 متمرکز می‌شود.
HbA2	۱.۵ تا ۳.۵ درصد	مقادیری بین ۳.۶ تا ۹ درصد نشانه‌ی سندروم‌های تالاسمی هستند. HbA2 به ندرت بیشتر از ۱۰ درصد می‌شود. مقادیر بالاتر احتمالاً ناشی از حضور HbC و HbO-Arab و HbE باشد که به اندازه‌ی HbA2 تحرک دارند و در محل مشابه متمرکز می‌شوند.
HbA’2	۱.۵ تا ۳.۵ درصد	گونه‌ی غیر پاتولوژیک HbA2

جدول ۲ – انواع هموگلوبین‌های طبیعی و غیرطبیعی انسانی در الگوی الکتروفورتیک با توجه به تحرک و غلظت

Next Generation Sequencing

Next Generation Sequencing

امروزه با توجه به پیشرفت‌های چشمگیری که در زمینه علم ژنتیک به وجود آمده است، روش‌های قدیمی انجام آزمایشات ژنتیک به دلیل محدودیت های فنی، سرعت پایین و بالا بودن هزینه، پاسخگوی نیاز متخصصین و بیماران نمی باشند. در نتیجه تلاش در جهت کم کردن هزینه‌ها و کاهش زمان انجام آزمایش، منجر به شکل گیری تکنولوژی‌های “توالی یابی نسل جدید” با توان عملکردی بالا (NGS) شده است.

کاربردهای توالی یابی نسل جدید (NGS)

١- توالی یابی کل ژنوم Whole Genome Sequencing

این روش توالی کامل DNA انسان (نواحی کد کننده و غیر کد کننده) را مشخص می نماید.

٢- توالی یابی اگزوم Exome Sequencing

در این روش تنها نواحی کد کننده ژنوم انسان مورد توالی یابی قرار می گیرند.

٣- روش توالی یابی هدفدار ( Targeted Gene Sequencing) یا پنل های NGS

در این روش که بعنوان پنل های ژنی نیز شناخته می شود، تنها ژن های محدودی که معمولا مربوط به بیماری خاصی می باشند مورد بررسی قرار می گیرند؛ مانند پنل ناشنوایی و یا ژن های بزرگی که بررسی آنها با روش های سنتی توالی یابی بسیار مشکل است.

Whole Exome Sequencing

آزمایش اگزوم (WES) چیست؟

آزمایش اگزوم به معنای توالی یابی کل ژن های کد کننده پروتئین در ژنوم می باشد که بسته به نوع گونه بین %٢-١ ژنوم را شامل می شود. این کار با هزینه ای بسیار کمتر از توالی یابی کل ژنوم قابل انجام می باشد. بنابراین برای محققان مقرون به صرفه تر است که فقط توالی های اگزونی را مورد بررسی قرار دهند. اگزون ها با اینکه تنها ٢% از کل ژنوم را به خود اختصاص داده اند، اما در حدود ٨۵% از جهش های مولکولی DNA را که مسبب بسیاری از بیماری های ژنتیکی در انسان است، شامل می شوند.

آزمایش اگزوم (WES) در چه مواردی کاربرد دارد؟

آزمایش اگزوم، اکثر جهش های ژنتیکی که با بیماری های انسانی مرتبط است را مشخص می کند. از جمله موارد پر کاربرد برای بهره بردن از تکنیک WES:

– مواردی که جهش در ژن های مختلف می تواند به تظاهرات بالینی یکسان منجر شود. مانند: عقب ماندگی ذهنی، تاخیر در رشد، کوتاهی قد، ناشنوایی، اختلالات متابولیک، بدشکلی های پیچیده، بیماری های عضلانی، نابینایی ارثی، بیماری های قلبی- عروقی و … .
– بیماری هایی با علائم کاملا نامشخص و یا مجموعه ای از علائم که افتراق دادن آن ها باهم مشکل است و یا در واقع مواردی که ژن دخیل در بیماری ناشناخته است.
– موارد مشکوک به بیماری ژنتیکی با علت ناشناخته

در این موارد علت یابی و توالی یابی این ژن ها به وسیله روش های قدیمی، علاوه بر زمان بر بودن، توجیه اقتصادی ندارد. لذا با استفاده از آزمایش اگزوم که از کاربردهای NGS است، به بررسی بیماری مربوطه پرداخته می شود.

مثال هایی از کاربرد توالی یابی نسل جدید در تشخیص ناهنجاری های ژنتیکی:

شماری از بیماری ها همراه با ظاهر مشابه می توانند دارای علل ایجاد کننده ژنتیکی متفاوت باشند، در این موارد می توان به سادگی با تعیین توالی تمامی ژن های مربوطه توسط روش های NGS، علت ایجاد کننده را شناسایی کرد. به طور مثال :

– یک مزیت بزرگ این تکنیک در بحث ژنتیک سرطان است، جایی که انجام پنلی از تست ها برای رسیدن به تشخیص، نسبت به روش های سنتی در زمان کوتاهتری قابل انجام می باشد.

– کاربرد جالبی از NGS استفاده از آن در تشخیص قبل از تولد (روش غیر تهاجمی) اختلالات کروموزوم های ١٣ ، ١٨ و ٢١ می باشد.

– در موارد تاخیر تکاملی در شیرخواران، ممکن است مشکوک به یک بیماری متابولیک با علت نامشخص باشیم، لذا پس از مشورت با فوق تخصص متابولیک و انجام آزمایشات اولیه می توان برای تشخیص نهایی از آزمایش اگزوم (WES) استفاده کرد.

WES تشخیص ها را بهبود بخشیده، مدیریت بیماری را تغییر داده و زمینه را برای تشخیص ژن های مسبب بیماری ها مهیا ساخته است. با تعیین علت ژنتیکی بیماری ها و مسجل شدن تشخیص، ارایه خدمات و مراقبت های بهداشتی به بیماران بهبود یافته است. پیش بینی می شود که در آینده استفاده تشخیصی از WES بیش از پیش افزایش یابد.

اهداف کلی در توالی یابی کل ژنوم (WES):

تشخیص بیماری فرد
انتخاب برنامه درمانی مناسب: در بعضی مواقع بیماری قابل درمان است و یا تشخیص بیماری به بهبود شرایط بیمار کمک می کند.
بررسی و شناسایی جهش مورد نظر در فرد بیمار و والدین وی و جلوگیری از تکرار تولد نوزاد مبتلا
تعیین و بررسی وضعیت ناقلی در بستگان نزدیک و جلوگیری از وقوع این بیماری در سایر افراد خانواده

درحال حاضر بسیاری از مراحل مذکور در آزمایشگاه پارس ژنوم قابل انجام است. در این آزمایشگاه ٢ دستگاه NGS وجود دارد که از آن در تشخیص بسیاری از بیماری ها استفاده می شود تا با صرف زمان کمتر و هزینه پایین ترخدمات ارزنده ای به بیماران و متقاضیان ارائه شود. برای انجام این آزمایش ها نیاز به آمادگی خاصی از جانب بیمار نیست و مدت زمان جواب دهی آن ٢ تا ٣ ماه می باشد.

SPEP

الکتروفورز سرم پروتئین یک تکنیک آزمایشگاهی جهت بررسی پروتئین های خونی می باشد. بیماری هایی همچون مولتیپل مایلوما ، درد نامفهوم استخوان، پروتئین اوری، هیپر کلسیمی و انواع آنمی را می توان با استفاده از این تکنیک بررسی نمود . معمولا خون را ابتدا در یک سرنگ جمع می کنند و سپس بر روی یک غشای استاتی خیس خورده در بافر الکتروفورز می نمایند. پروتئین های سرم به پنج قسمت عمده تقسیم می شوند:‌ آلبومین سرمی، آلفا -1 گلوبولین ها، آلفا -2 گلوبولین ها، بتا-1 و بتا-2 گلوبولین ها و گاماگلوبولین ها. در این نوع الکتروفورز پروتئین ها در وسط صفحه بارگازاری می شوند و بر اساس بار خالص خود به سمت قطب مثبت و یا قطب منفی حرکت می کنند. آلبومین دارای بیشترین بار منفی است و بنابراین بیشترین حرکت را به سمت قطب مثبت خواهد داشت. جریان اندواسموتیک حرکت مایع به سمت کاتد می باشد که باعث می شود پروتئین های با بار ضعیفتر نیز حرکت کنند.

 

شکل 1) نواحی بدست آمده در الکتروفورز سرم پروتئین

 

ادامه نوشته

آزمایش های غربالگری

امروزه با پذیرش عمومی این اصل که "پیشگیری بهتر از درمان است" کلیه اعضاء جامعه پزشکی در تلاشند تا با تشخیص پیش از تولد ناهنجاریهای جنینی از به دنیا آمدن نوزاد مبتلا جلوگیری بعمل آورند. در این میان تکنیک های آزمایشگاهی و همچنین سونوگرافی از ارزش بسیار زیادی جهت تشخیص قبل از تولد بیماریهای ژنتیکی و در پی آن پیشگیری و کنترل این بیماریها در جامعه برخوردارند.
قبل از ورود به مبحث اصلی می بایست خاطر نشان ساخت که ارزش آزمایش های غربالگری "Screening Tests" از آزمایش های تشخیصی "Diagnostic Tests" متفاوت بوده و پزشکان محترم در تفسیر نتایج آزمایشگاهی همواره لازمست تا به این موضوع توجه نمایند. تفاوت آزمایش های غربالگری و تشخیصی در این است که در یک تست تشخیصی معمولا یک نتیجه مثبت به مفهوم وجود قطعی یک بیماری و یا وضعیتی خاص است در حالیکه هدف از انجام یک تست غربالگری، تعیین و ارزیابی میزان خطر (ریسک) وجود بیماری یا یک وضعیت خاص می باشد. از سوی دیگر تستهای غربالگری در مقایسه با تستهای تشخیصی ارزانتر بوده و به راحتی در دسترس قرار گرفته و به دلیل آنکه معمولا غیر تهاجمی هستند از خطر کمتری نیز برخوردارند. از اینرو با توجه به اهمیت موضوع، تستهای غربالگری همواره در حال تکامل و پیشرفت بوده تا با استفاده از این آزمایش ها بتوان با دقت بیشتر و خطای کمتری زنان باردار با ریسک بالا را یافته و جهت انجام تست های تشخیصی کاندید نمود. بعنوان مثال روشهای غیر تهاجمی (Non Invasive) تشخیص سندرم داون ( تست آزمایشگاهی بر روی خون مادر و همچنین یافته های سونوگرافی) نقش غربالگری داشته و روشهای تهاجمی (Invasive) نظیر آمینو سنتز و CVS با توجه به احتمال ایجاد خطر سقط جنین و همچنین طولانی و پرهزینه بودن آنها نقش تشخیصی (تاییدی) دارند.
برخی از رایج ترین ناهنجاریهای جنینی که با استفاده از آزمایش های غربالگری قابل ارزیابی هستند عبارتند از:
Down's Syndrome (Trisomy 21)
Edwards Syndrome (Trisomy 18)
Neural Tube Defects (NTDs)
Smith-Lemli-Optiz Syndrome (SLOS)

ادامه نوشته

تست گالاکتومانان

سابقه و هدف : آسپرژیلوزیس مهاجم بیماری شدید و کشنده قارچی ناشی از گونه‌های مختلف قارچ آسپرژیلوس در بیماران دچار نوتروپنی، دریافت‌کنندگان پیوند مغز استخوان، بیماران دچار اختلالات خونی، گرانولوماتوز مزمن، دریافت‌کنندگان طولانی مدت داروهای استروییدی و آنتی‌بیوتیک‌ها می‌باشد. آنتی‌ژن گالاکتومانان (GM)، پلی‌ساکاریدی از دیواره‌ سلولی قارچ آسپرژیلوس است که طی رشد و تهاجم به بافت از هایف قارچ آزاد می‌شود. شیوع آسپرژیلوزیس مهاجم بین 15- 1 درصد است و میزان کشندگی آن اگر تشخیص بیماری به تأخیر بیافتد به بیش از 90 درصد می‌رسد. مواد و روش ها : در این مطالعه توصیفی- مقطعی، سطح سرمی آنتی‌ژن گالاکتومانان در بیماران مبتلا به بدخیمی‌های خونی بخش انکولوژی بیمارستان امام خمینی ساری و گیرندگان پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی تهران در مدت یک سال مورد بررسی قرار گرفت. شش میلی‌لیتر خون از 62 بیمار که دارای شرایط ورود به مطالعه بودند گرفته شد و تا زمان انجام آزمایش در℃20- نگهداری شد. آنتی‌ژن GM موجود در نمونه‌های سرم گرفته شده از بیماران به روش الایزا و با استفاده از کیت Platelia™ Aspergillus EIA ارزیابی شد و نمونه‌های دارای مقادیر بیشتر از 5/0 به‌عنوان مثبت تلقی شد. یافته‌ها: از 62 بیمار مورد بررسی 40 بیمار مرد و 22 بیمار زن بودند. بیشترین میزان مرگ و میر به ترتیب در بیماران مبتلا به ALL (2/31 درصد)، AML و لنفوم غیر هوچکین(25 درصد) و لنفوم هوچکین (5/12 درصد) رخ داد. تست GM در 16 نمونه (22 درصد) مثبت اعلام شد. بر اساس دستورالعمل اصلاح شده EORTC/MSG، 18 (29 درصد) بیمار از لحاظ ابتلاء به آسپرژیلوس مهاجم به تفکیک به صورت؛ 5 مورد (28 درصد) محتمل و 13 مورد (72 درصد) ممکن بودند. حساسیت و اختصاصیت آنتی ژن GM به‌ترتیب 61 درصد و 90 درصد بود. استنتاج: روش الایزا ابزار تشخیصی مناسبی برای ردیابی آنتی‌ژن آسپرژیلوس در خون می‌باشد و می‌تواند به‌عنوان یک تست غربالگری در بیماران در معرض خطر برای آسپرژیلوس مهاجم مورد استفاده قرار گیرد.

 

ادامه نوشته

M2PK

تست M2-PK    

  Tumor Type M2 Pyruvate Kinase (M2-PK) ELISA

سرطان روده دومین عامل مرگ و میرناشی از سرطان می باشد. امروزه از روش های رایج و روتین جهت تشخیص سرطان روده بزرگ (CRC) می توان به کولونو اسکوپی که روشی تهاجمی و دردناک است و در برخی موارد بدلیل محدودیت دید دارای نتایج منفی کاذب می باشد وهمچنین آزمایش های
g-FOBT و i-FOBT اشاره کرد که این دو روش و آزمایش نیز دارای محدودیت هایی چون تأثیر تغذیه بر نتیجه آزمایش، حساسیت تشخیصی پایین در تشخیص آرنوماها و کارسینوماها (%50- %13) و همچنین قادر به تشخیص تومورهای بدون خونریزی نمی باشند.

 

ادامه نوشته

واکنشهای ازدیاد حساسیت

واکنش های ازدیاد حساسیت(Hypersensitivity Reaction)

پاسخ های التهابی حاصل از واکنش های ایمونولوژیک را واکنش های ازدیاد حساسیت می نامندوبه عبارتی هرگاه سیستم ایمنی دچار بی نظمی شده وسلول های دخالت کننده با انجام وظیفه بیش از حدباعث آزارها وآسیب های بافتی بشوند به این فرآیند ازدیاد حساسیت رخ می دهد.برطبق پیشنهادهای ،واکنش های ازدیادحساسیت در چهار نوع طبق بندی می کنند:

   

ادامه نوشته

روش گلد استاندارد تشخیص سل

کوآنتی فرون

امروزه بیماری سل شایع ترین عامل عفونی کشنده بالغین در بین کلیه‌ی بیماری‌های عفونی در دنیا گزارش شده است. عامل بیماری سل، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می‌باشد که در حدود 30 درصد از جمعیت جهان آلوده به این باکتری می باشند که 10 درصد موارد منجر به بیماری فعال می گردد. با وجود رشد چشمگیر در حوزه‌ی تشخیص و درمان بیماری های عفونی، مرگ ومیر حاصل از سل شیوع بالایی دارد.

 

ادامه نوشته

بیماری دیابت MODY

بیماری دیابت MODY

دیابت یا بیماری قند  یک اختلال متابولیک در بدن است که در آن میزان قند خون افزایش می­ یابد. سازمان بهداشت جهانی ( WHO) دیابت را شایع­ترین بیماری غدد در جهان می‌داند  که سالانه عامل ۴ میلیون مرگ در جهان است. فراوانی کلی دیابت در ایران حدود 10% جمعیت کل ایران تخمین زده شده است. در سال 2011 تقریبا 11.4% از ایرانیان با میانگین سنی 70-25 ساله، مبتلا به دیابت بوده­ اند. فراوانی دیابت در زنان بیشتر از مردان می­باشد. دیابت اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد.

 

ادامه نوشته

مصوبه جدید وزارت بهداشت

«طبق تبصره 2 ماده 4 قانون نحوه اداره آزمایشگاه‌ها مصوب مجلس شورای اسلامی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ملزم به ارتقای توانمندی دانش‌آموختگان دوره‌های تخصصی رشته‌های تحصیلی علوم آزمایشگاهی، با برگزاری دوره‌های تکمیلی تخصصی بوده و چارچوب نحوه برگزاری این دوره‌ها توسط وزارت بهداشت تدوین شده است.

طبق این مصوبه و با بررسی‌های کارشناسی به عمل آمده، افرادی که در یکی از رشته‌های علوم آزمایشگاهی بالینی شامل :

ایمنی‌شناسی

انگل‌شناسی پزشکی

باکتری‌شناسی پزشکی

بیوشیمی بالینی

ژنتیک پزشکی

میکروب‌شناسی پزشکی

قارچ‌شناسی پزشکی

ویروس‌شناسی پزشکی

هماتولوژی آزمایشگاهی

و بانک خون

دارای دکترای تخصصی (PhD) و یا تخصص بوده و پس از فراغت از تحصیل دارای حداقل 4 سال سابقه کار در رشته تخصصی خود باشند، مجاز خواهند بود در صورت قبولی در آزمون کتبی و مصاحبه وارد دوره تکمیلی شوند».

کنترل کیفی بن ماری

کنترل روزانه دمای آب بن ماری ، در چهار گوشه دستگاه و به وسیله

دماسنجی غیر از دماسنج متصل به آن انجام میگیرد.

دمای خوانده شده در طی روزهای متوالی را باید بر روی منحنی کنترل

کیفی دما ثبت نموده و بر اساس نتایج حاصله تصمم گیری نمود.

برای بسیاری از آزمایش ها ، به ویژه آزمایش های کینتیک مانند آزمایش

های آنزیمی تغییر یک درجه سانتی گراد باعث 10% تغییر در فعالیت

آنزیم می شود.برای چنین آزمایش هایی 0.1+ و 0.1- درجه سانتی

گراد قابل چشم پوشی است.

برای آزمایش های End Point  مقدار 0.5+ و 0.5- درجه سانتی گراد

اختلاف از دمای مطلوب قابل اغماض است.

کالیبراسیون الایزا ریدر

کالیبراسیون الایزا ریدر، یک مرحله اختصاصی است که باید توسط یک تکنسین یا مهندس آموزش دیده که به دستورالعمل های سازنده دستگاه آشنایی دارد، انجام شود. بـرای انجـام کالیبراسیون، داشتن یک مجموعه از فیلترها که از لحاظ اندازه، یکسان هستند، الزامی است. سازندگان این دستگاه ها، پلیت های کالیبراسیون را برای هر طول موجی که دستگاه به کار می برد فراهم می کنند.

ادامه نوشته

منابع خطا در تست های الایزا :

منابع خطا در تست های الایزا :

1- باز کردن فویل حاوی پلیت (بلافاصله بعد از آنکه از یخچال خارج شد): پلیت سرد بخار آب موجود در هوا را به قطرات کوچکی تبدیل می کند که روی جدارهای چاهکها خواهد نشست. این عمل سبب می شود که در برخی تست ها که حجم نمونه کم است (مثلأ 10 میکرولیتر) سبب رقیق شدن نمونه شود.

ادامه نوشته